Αντισεισμική Συνείδηση και Συμπεριφορά

«Η Γη, η προσωποποίηση του σκληρού και ακλόνητου άρχισε να σείεται κάτω από τα πόδια μας σαν φελλός πάνω στο νερό… Σε μια μικρή στιγμή του χρόνου δημιουργήθηκε στο μυαλό η ιδέα της ανασφάλειας, τόσο έντονα, που ώρες συλλογισμού και φαντασίας θα ήταν αδύνατο να την έχουν δημιουργήσει» 

(Κ. Δαρβίνος, αναλογιζόμενος τον σεισμό της 20ης Φεβρουαρίου 1835 στη Χιλή).

Το σχολείο είναι ένας χώρος που φιλοξενεί σε καθημερινή βάση πολλούς νέους ανθρώπους. Όπως είναι γνωστό σε τέτοιους χώρους είναι αυξημένες οι πιθανότητες τραυματισμών ή και θανάτων πολλών ατόμων κατά την διάρκεια ενός σεισμού. 

Υπάρχουν αναφορές για θανάτους πολλών εφήβων το 464 π.χ στη Σπάρτη από την κατάρρευση γυμναστηρίου εξαιτίας  σεισμικής  δόνησης. Εξάλλου έχουν καταγραφεί καταρρεύσεις αλλά και βλάβες σχολείων από σεισμικές δονήσεις όπως στο σχολείο των Βαριάδικων στα Κύθηρα το 1903, των 35 σχολείων μη επισκευάσιμων στην Θεσσαλονίκη το 1978, αρκετών σχολείων κυρίως στα χωριά των Γρεβενών και της Κοζάνης το 1995 αλλά και των 429 σχολικών μονάδων στο λεκανοπέδιο της Αττικής το 1999 σε σύνολο 2465 και οποίες κρίθηκαν ακατάλληλες. Από αυτές οι 427 ήταν επισκευάσιμες και οι 2 κατεδαφιστέες, 145 δε από αυτές ήταν νηπιαγωγεία. Έτσι δημιουργήθηκε πρόβλημα στέγασης σε 40.000 περίπου μαθητές το οποίο αντιμετωπίστηκε προσωρινά με συστέγαση σε άλλα σχολεία μέχρι να ολοκληρωθούν οι επισκευές ή να παραδοθούν τα προκατασκευασμένα.

Για να αποφευχθούν ανθρώπινες απώλειες πρέπει σε προσεισμική περίοδο να γίνεται εκπαίδευση των μαθητών και των εκπαιδευτικών ώστε να γίνουν  βίωμα σε όλους οι βασικοί κανόνες αυτοπροστασίας αλλά και προστασίας σε επίπεδο ομάδας. Η εκπαίδευση αυτή θα πρέπει να γίνεται όχι ως μάθημα από την έδρα και εντός της τάξης αλλά εφαρμόζοντας σχέδιο έκτακτης ανάγκης για σεισμό εκτελώντας ταυτόχρονα και ασκήσεις ετοιμότητας, έτσι ώστε να δημιουργηθεί στον χώρο της εκπαίδευσης  αντισεισμική άμυνα των σχολείων.  

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι εκπαιδευτικοί σε περίπτωση σεισμού θα κληθούν να παίξουν πρωτεύοντα και ουσιαστικό ρόλο. Θα πρέπει να είναι προετοιμασμένοι να δράσουν με ψυχραιμία, ταχύτητα και αποφασιστικότητα δίνοντας με τη συμπεριφορά τους το παράδειγμα στους μαθητές. Είναι εκείνοι που θα πρέπει να κατευνάσουν τους φόβους των μαθητών, να αποτρέψουν εκδηλώσεις πανικού και γενικότερα να λειτουργήσουν γρήγορα, ψύχραιμα και αποτελεσματικά. Η γνώση των κανόνων της αντισεισμικής συμπεριφοράς καθώς και του ρόλου που θα έχει ο καθένας, ανάλογα με τη θέση που θα βρίσκεται τη χρονική στιγμή εκδήλωσης του σεισμού, είναι αυτονόητη, γιατί από τις έγκαιρες κινήσεις του κάθε εκπαιδευτικού θα εξαρτηθεί η οργανωμένη εκκένωση του σχολείου, και κατά συνέπεια η ασφάλεια των μαθητών.